| Title |
สิ้นราชวงศ์รามัญหงสาวดี : สุเอ็ด คชเสนี |
| Object |
องค์ บรรจุน. 2550 . "สิ้นราชวงศ์รามัญหงสาวดี : สุเอ็ด คชเสนี," ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 28 ฉบับที่ 9 : กรกฎาคม 2550 : 40-46.
|
Call number |
|
| Summary |
"...สุเอ็ด คชเสนี ทายาทสายตรงของพระยาเจ่ง (เจ้าพระยามหาโยธา) สมุหอาสามอญในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระยาเจ่งเป็นน้องพระยาทะละ อดีตเจ้าเมืองเตริน เมื่อมอญเสียเอกราชแก่พม่าในปี พ.ศ.2300 ได้ให้พระยาเจ่งปกครองหัวเมืองมอญ โดยส่งบรรณาการต้นไม้เงินทอง ภายหลังคิดกอบกู้เอกราชคืนไม่สำเร็จต้องอพยพไพร่พลเมืองมอญมาพึ่งพระบรมโพธิสมภารในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พ.ศ.2317
ทรงโปรดเกล้าฯ ให้พระยาเจ่งและไพร่พลไปตั้งบ้านเรือนและดูแลด่านขนอนอยู่แถบปากเกร็ดและสามโคก ตอนปลายรัชกาลเกิดความวุ่นวายภายใน เจ้าพระยาจักรี ไปสงครามที่เขมร ต้องยกทัพกลับ
ในระหว่างนั้นเจ้าศิริรจจา ภรรยาของเจ้าพระยาสุรสีห์ ได้พาทหารมอญ (คาดว่าเป็นกลุ่มของพระยาเจ่ง เนื่องจากมอญกลุ่มพระยารามัญวงศ์ยังจงรักภักดีต่อพระเจ้าตากสิน) ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาไปช่วยรักษาสถานการณ์ในวังธนบุรี ภายหลังเมื่อเจ้าพระยาจักรี ขึ้นครองราชย์และย้ายเมืองไปสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ ได้โปรดเกล้าฯ ให้เลิกตำแหน่งจักรีมอญที่พระยารามัญวงศ์ แต่งตั้งพระยาเจ่งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าพระยามหาโยธา ซึ่งนับว่ามีบทบาททางการเมืองไทย
ในสมัยรัชกาลที่ 4 ธิดาพระยาดำรงค์ราชพลขันธ์ (จุ้ย) หลานเจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง) เข้าถวายตัวได้รับพระราชทานยศเป็นเจ้าจอมมารดาซ่อนกลิ่น มีพระราชโอรสคือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ต้นสกุล กฤดากร..."
|
|
