หน้าหลัก | พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | มจธ.
สืบค้นข้อมูล

Title แรกหญิงไทยไปเมืองนอก : เต๋อ ประทีปะเสน
Object เอนก นาวิกมูล. "แรกหญิงไทยไปเมืองนอก : เต๋อ ประทีปะเสน," แรกมีในสยาม 4. กรุงเทพฯ : แสงแดด, 2541. หน้า 107-120. Call number AC159 อ-ร 2541
Summary นางเต๋อ ประทีปะเสน เป็นสตรีคนแรกที่มีหลักฐานปรากฎว่าเดินทางไปอเมริกา เมื่อ พ.ศ.2401 แม่เต๋อ หรือนามเดิม "รอด" เกิดในสกุลพราหมณ์ เมื่อปีมะโรง วันพฤหัสบดีที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ.2387 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 3 บิดาเป็นพราหมณ์มาจาก ลังกา มีอาชีพเป็นโหร มารดาเป็นชาวสวน นามบิดาและมารดาของแม่เต๋อไม่ปรากฎ
พ.ศ.2396 เมื่ออายุ 9 ขวบ บิดากลับลังกา และตกลงเลิกร้างกับภรรยา ก่อนกลับได้นำบุตรีไปฝากกับหมอและแหม่มมัตตูน (Rev. & Mrs.Stevens Mattoon) มิชชันนารีชาวอเมริกัน ท่านได้เปลี่ยนชื่อ "รอด" ว่า "เอสเตอร์" (Esther) หรือ "เต๋อ" ในปี พ.ศ.2401 แหม่มมัตตูน เดินทางไปเยี่ยมญาติที่อเมริกาได้พาท่านเดินทางไปด้วย ขณะนั้นท่านอายุ 14 ขวบ อยู่อเมริกา 3 ปี จึงเดินทางกลับ เมื่อกลับมาถึงประเทศไทยได้เปลี่ยนไปนับถือศาสนาคริสต์ ในลัทธิศาสนาฝ่ายคณะเปรสบิเตรอ์เรียนมิชชัน หน้าที่ของท่านได้ช่วยฝ่ายสอนศาสนา สอนวิชาตัดเย็บเสื้อผ้า การบ้านการเรือน และการรักษาพยาบาลแบบใหม่ ให้แก่สตรีไทยในโรงเรียนที่แหม่มมัตตูนตั้งขึ้นตั้งแต่ครั้งแรก
พ.ศ.2405 เมื่อท่านอายุได้ 18 ปี ได้สมรสกับนายแน ประทีปะเสน (เป็นลูกจีน และเป็นศิษย์ของหมอเฮาส์) มีบุตรธิดา 4 คน ท่านประกอบอาชีพการเย็บปักถักร้อย การพยาบาล และสูติกรรม งานพยาบาล และเลี้ยงเด็ก
สมเด็จกรมพระบาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงเขียนในคำนำหนังสือแจกงานฉลองอายุ 84 ปี ของท่านว่า เป็นผู้มารักษาพยาบาลพระโอรสธิดา และพระนัดดาคลอดมาจนหมดเรี่ยวแรง

ที่มา: เอนก นาวิกมูล. "แรกหญิงไทยไปเมืองนอก : เต๋อ ประทีปะเสน," แรกมีในสยาม 4. กรุงเทพฯ : แสงแดด, 2541. หน้า 107-120 .