หน้าหลัก | พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | มจธ.
สืบค้นข้อมูล

Title ประกาศเรื่องการใช้ภาษาในสมัยรัชกาลที่ 4
Object หนังสือและสื่อเทคโนโลยีเพื่อเสริมสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ Call number LB1051 ก-ห 2540
Summary จากหนังสือชุมนุมพระบรมราชาธิบายของรัชกาลที่ 4 เกี่ยวกับภาษาไทย ทรงพระราชนิพนธ์การใช้ภาษาไทย ดังนี้
1. การใช้ศัพท์ให้ตรงความหมาย เช่น ประกาศเปลี่ยนราชทินนามข้าราชการ จาก “พระยาอิศราภาพ” ซึ่งไม่มีความหมาย เปลี่ยนมาเป็น “พระยาอิศรานุภาพ” หมายถึง ผู้มีอานุภาพดังพระอิศวร
2. การใช้คำให้ถูกต้อง หนังสือ “ศุภอักษร” หรือ “ท้องตรา” เป็นหนังสือพระราชโองการจากกรุงไปเมืองประเทศราช “ตรา” คือ จดหมายราชการจากเสนาบดีไปหัวเมือง “หนังสือ” คือ จดหมายราชการของขุนนาง ประเทศราชหรือหัวเมืองส่งหนังสือราชการมายังกรุง เรียก “ใบบอก”
3. การใช้คำเชื่อมให้ถูกต้อง พระองค์ทรงพระราชนิพนธ์การใช้คำ กับ แก่ แด่ ต่อ ไว้ในหนังสือ “อักษรประโยค”
4. การอ่านออกเสียง เช่น พระบางรูปถวายเทศน์อ่าน ศักราช “ฉศก” ว่า ฉ้อศก พระองค์ทรงประกาศให้เปลี่ยนคำอ่านเป็น “ฉอศก”

ที่ใส:
วิพุธ โสภวงศ์. “ประกาศเรื่องการใช้ภาษาในสมัยรัชกาลที่ 4,” หนังสือและสื่อเทคโนโลยีเพื่อเสริมสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้. กรุงเทพฯ : กระทรวงศึกษืการ, 2540. หน้า 102-103.