|
| Title | สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า | |||
| Object | สมภพ จันทรประภา. สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์, 2530. | Call number | DS578.32.S66 ส-ส 2530 | |
| Object | สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า | Call number | ||
| Summary | สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า หรือ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 และสมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าจอมมารดาเปี่ยม) เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ.2405 ในการสมโภชเมื่อพระชนมพรรษาครบหนึ่งเดือนได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระนามตามที่ปรากฎในสำเนาพระราชหัตถเลขาว่า "สมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้ากรุงสยาม ผู้พระบิดาขอตั้งนามกรแก่บุตรี ที่ประสูตรแต่เปี่ยมผู้มารดา ในวันที่ ๔ ฯ๒ ๑๐ ค่ำ ปีจอจัตวาศก ศักราช 1224 นั้นว่า พระเจ้าลูกเธอ "พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา" วัคมูลคู่ธาตุเปนอาทิอักษร วัคอายุเปนอันตอักษร ขอจงให้เจริญชนมายุ พรรณ สุข พล ปฎิภาณ ศุภสารสมบัติ ศรีสวัสดิ์ พิพัฒนามงคล พิบุลยผลทุกประการเทอญ ตั้งนามมา วัน ๔ ฯ๗ ๑๑ ค่ำ ปัจอ จัตวาศก ศักราช 1224 เปนปีที่ 12 ฤาเปนวันที่ 4173 ในราชกาลประจุบันนี้" และทรงพระราชนิพนธ์พระราชทานพรเป็นภาษามคธ ซึ่งสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้ทรงแปลพระคาถานี้เป็นภาษาไทย ความว่า "เราได้ตั้งนามของบุตรีใดในราชตระกูลนี้ว่า "สว่างวัฒนา" ดังนี้ ขอบุตรีนั้นจงเป็นผู้มีสุข เลี้ยงง่าย ไม่มีโรค ไม่มีอุปัทวันตราย มั่งคั่งสมบูรร์ มีทรัพย์มาก มีโภคสมบัติมาก ดำรงอิศริยยศ ตั้งอยู่ในพระบรมราชวงศ์ที่ประเสริญสูงสุดของพระบิดา ยั่งยืนสิ้นกาลนานเทอญ" พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงสถาปนาพระองค์เจ้าสว่างวัฒนาขึ้นเป็นสมเด็จพระนางเจ้า พระบรมราชเทวี ดำรงพระฐานันดรศักดิ์แห่ง "พระอัครมเหสี" เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม 2423 ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดา 8 พระองค์ คือ 1. สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ 2. สมเด็จเจ้าฟ้าอิศริยาลงกรณ์ 3. สมเด็จเจ้าฟ้าวิจิตรจิรประภา 4. สมเด็จเจ้าฟ้าสมมติวงศ์วโรทัย 5. สมเด็จเจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ 6. สมเด็จเจ้าฟ้าศิราภรณ์โสภณ 7. สมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลเดช 8. สมเด็จเจ้าฟ้าหญิง มีพระชนม์เพียง 4 วัน ก็สิ้นพระชนม์ สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2498 ณ วังสระปทุม ทรงมีพระชนมายุ 93 ปี 3 เดือน 7 วัน ที่มา: ณรงค์ บุญเสถียรวงศ์. "สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า," วิทยุสราญรมย์. ปีที่ 8 ฉบับที่ 32 : กรกฎาคม-กันยายน 2549 : 77-94. สมภพ จันทรประภา. สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เรือนแก้วการพิมพ์, 2530. "สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า." สยามรัฐ. ฉบับวันที่ 8 ธันวาคม 2547, หน้า 8. |
|||