|
| Title | รวมเรื่องเกี่ยวกับญวนและเขมรในสมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ 1 ถึง รัชกาลที่ 4) | |||
| Object | Call number | |||
| Summary | ก่อนสมัยรัตนโกสินทร์นั้นได้มีเหตุการณ์ของญวนและเขมรในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งฝ่ายข้างกัมพุชประเทศ(กัมพูชา) ได้มีองค์สมด็จพระนารายณราชาธรรมาธิราชรามาธิบดีเป็นกษัตริย์และเกิดวิวาทกับพระรามราชาผู้ร่วมปัยยิกาเดียวกัน จะจับพระรามราชาฆ่าเสียและตั้งตนขึ้นเป็นกษัตริย์ พระรามราชาจึงมาพึ่งบารมีพระเจ้ากรุงธนบุรี ในปี 2310 ต่อมาในปี 2312 พระเจ้ากรุงธนบุรีได้ให้ทางกัมพูชาส่งเครื่องราชบรรณาการเข้ามาถวายเหมือนครั้งก่อนเพราะตอนนี้บ้านเมืองได้เรียบร้อยเหมือนแต่ก่อนแล้ว แต่ทางกัมพูชาไม่ยอมและตอบมาว่าพระองค์ไม่ใช่เชื้อเจ้านายเก่าไม่ยอมเป็นเมืองขึ้น จึงให้พระยาอภัยรณฤทธิ์และพระยาอนุชิตราชา กองทัพของพระรามราชา พระยาโกษา (ล่าย) ยกออกไปตี ได้เมืองเสียมราฐและเมืองพระตะบอง ทางกัมพูชา ก็แต่งให้พระยากลาโหม (บาง) เป็นแม่ทัพออกสู้แต่ก็ได้พ่ายแพ้ พอไทยจะยกทัพตามลงไปอีก ก็ได้รับข่าวลือว่าพระเจ้ากรุงธนบุรีสิ้นพระชนม์อยู่ที่เมืองนครศรีธรรมราชไทยจึงยกทัพกลับกรุงธนบุรี ต่อมากัมพูชาเกณฑ์ไพร่พลในแขวงเมืองปันทายมาศและเมืองกรังเป็นกองทัพมาตีเมืองกราด เมืองจันทบุรี พระเจ้ากรุงธนบุรีจึงให้เจ้าพระยาจักรี(รัชกาลที่ 1) ยกทัพไปปราจีนบุรี และยกทัพเรือออกด้วยพระองค์เองตีได้เมืองปันทายมาศ บันทายเพชร ฝ่ายพระนารายณ์ราชาก็หนีไปเมืองญวณ ส่วนพระยาจักรีตีได้เมืองบาพนมและมาสมทบทัพหลวงที่เกาะพนมเพ็ญ สุดท้ายญวณเกิดการจราจลขึ้น เขมรก็ยอมเป็นเมืองขึ้นตามเดิม ส่วนญวนยังเป็นมีการรบกับไทยอยู่ จนเขมรนั้นไปฝักใฝ่ขึ้นอยู่กับญวณตามเดิม พระเจ้ากรุงธนบุรีจึงตั้งไพร่พลไปสู้รบจนทัพของเขมรแตกกระจาย ต่อมาเดือน 4 ปีฉลู ได้เกิดเหตุการณ์จลาจลที่กรุงธนบุรี จนพระยาสรรค์คุมพรรคพวกมาเอารพระองค์ออกจากราชสมบัติ สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกทราบความจึงรีบกลับมากรุงธนบุรี ประชาชนจึงได้เชิญเสด็จขึ้นครองสิริราชสมบัติสืบต่อไป ที่มา : กรมศิลปากร. รวมเรื่องเกี่ยวกับญวนและเขมรในสมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ 1 ถึง รัชกาลที่ 4). กรุงเทพ ฯ : โรงพิมพ์พระจันทน์, 2509. |
|||