| Title |
วังสมเด็จกรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ |
| Object |
|
Call number |
|
| Summary |
วังสมเด็จกรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ หรือ วังถนนพระอาทิตย์ ตั้งอยู่ ณ บริเวณที่เดิมเป็นบ้านของเจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรีย) ผู้เป็นต้นสกุล คชเสนี เชื้อสายมอญ และเป็นปู่ของเจ้าจอมมารดากลิ่นใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ที่ดินผืนนี้เป็นมรดกตกทอดมาถึง พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ (พระองค์เจ้ากฤดาภินิหาร) พระโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเจ้าจอมมารดากลิ่น
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนัก 2 ชั้น เป็นที่ประทับของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศวรฤทธิ์และเจ้าจอมมารดา ต่อมาเรียกอาคารหลังนี้ว่า "ตำหนักเดิม"
ในปี พ.ศ.2460 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์สร้างตำหนักใหม่ พระราชทานแด่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศวรฤทธิ์ ในโอกาสที่ทรงพระชันษา 5 รอบ เป็นอาคารทรงยุโรปก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น เรียกว่า
"วังมะลิวัลย์" และทรงย้ายไปประทับอยู่ ณ วังมะลิวัลย์จนสิ้นพระชนม์ ในปี พ.ศ.2468 ส่วนตำหนักเดิมนั้น สันนิษฐานว่าเป็นที่พำนักของเจ้าจอมมารดากลิ่น ต่อมาจนท่านถึงแก่อนิจกรรมในปี พ.ศ.2468 ภายหลังทายาทได้ทูลเกล้าฯ ถวายขายตำหนักแก่พระคลังข้างที่ ใน พ.ศ.2468
ตำหนักเดิม เป็นอาคาร 2 ชั้น ก่ออิฐถือปูน หลังคาปั้นหยามุงกระเบื้องว่าว มีจั่วเปิดคู่ด้านหน้าแม่น้ำเจ้าพระยา และจั่วเปิดหนึ่งจั่วด้านถนนพระอาทิตย์ หน้าจั่วประดับปูนปั้นลายพรรณพฤกษา เชิงชายประดับไม้ฉลุ ด้านแม่น้ำเจ้าพระยาซึ่งแต่เดิมเป็นด้านหน้าของอาคาร
มีระเบียงทั้งชั้นบนและชั้นล่าง ตามลักษณะของสถาปัตยกรรมแบบโคโลเนียล ราวระเบียงชั้นล่างเป็นลูกกรงปูนปั้น ส่วนชั้นบนเป็นลายลูกกรงเหล็กหล่อทำให้ดูโปร่งเบา ด้านถนนพระอาทิตย์มีเสาสูงรับหน้าจั่ว กลางอาคารอิทธิพลคลาสลิกครีไววัล ด้านทิศเหนือมีมุขครึ่งแปดเหลี่ยม
ผนังอาคารตกแต่งด้วยลายบัวปูนปั้น และเซาะร่องตามแนวนอน หน้าต่างโค้ง ช่วงบนเป็นช่องระบายอากาศไม้ฉลุลายโปร่งแบบเรือนขนมปังขิง ปัจจุบันอาคารหลังนี้ได้ปรับใช้เป็นสำนักงานของยูนิเซฟ ซึ่งเช่าจากสำนักงานส่วนทรัพย์สินพระมหากษัตริย์
ที่มา : "วังสมเด็จกรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์," ใน อาษา ฉบับที่ 8 : 2550 : หน้า 82-83. |
|
