| Title |
พระที่นั่งอนันตสมาคม |
| Object |
|
Call number |
|
| Summary |
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชประสงค์ที่สร้างพระราชมณเฑียร เพื่อใช้เป็นที่ประทับและเสด็จออกรับแขกต่างประเทศ ดังที่ ศาสตราจารย์หม่อมราชวงศ์แน่งน้อย ศักดิ์ศรี สรุปไว้ในหนังสือ
พระอภิเนาว์นิเวศน์ พระราชนิเวศน์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า ทรงโปรดให้สร้างพระอภิเนาว์นิเวศน์ในพระบรมมหาราชวังแทนที่อุทยานสวนขวา ซึ่งอยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรมลงตามกาลเวลา พระราชมณเฑียรดังกล่าวประกอบด้วย
พระที่นั่ง 8 องค์ หอ 3 หอ พระที่นั่งสำคัญองค์หนึ่งในจำนวนนั้นคือ พระที่นั่งอนันตสมาคม
พระที่นั่งอนันตสมาคม มีรูปแบบสถาปัตยกรรมเป็นแบบตะวันตก ตั้งส่วนฐานถึงหลังคา แต่มีส่วนตกแต่งบางแห่งเป็นแบบไทยและแบบจีน เป็นอาคาร 2 ชั้น ทางเข้าหลักด้านหน้าอยู่ทิศตะวันออก มีมุข 3 มุข รูปทรงของอาคารโดยรวมคือ หลังคาแบบหน้าอุดไม่มีการยื่นชายคามาบังแดด-ฝนให้กับพระบัญชรในตอนล่าง มีการใช้หลังคาแบบเหนือพระที่นั่ง และล้อมรอบด้วยลูกกรงตามแบบตะวันตก พร้อมทั้งตั้งโคมไฟ
ที่หัวเสาระเบียงโดยรอบ ส่วนที่เน้นเป็นพิเศษคือ ด้านหน้าของท้องพระโรงพระที่นั่งอนันตสมาคม เน้นด้วยเสาคู่ มีบัวหัวเสาคล้ายกับรูปใบผักกาดที่เรียกว่า "เสาคอรินเธียน" เพื่อรับคานโครงสร้างหลังคา มีการยกพื้นสูง เจาะช่องชั้นล่างเน้นด้วยช่องโค้งที่ผนังชั้นล่างเซาะร่องให้คล้ายกับก่อสร้างด้วยหิน ส่วนยกพื้นมีเฉลียงรอบซึ่งตกแต่งด้วยกระถางไม้ พุ่มไม้ดัดไทย ตั้งประดับอยู่เป็นจำนวนมาก
พระที่นั่งองค์นี้ ทรงใช้เป็นท้องพระโรงสำหรับเสด็จออกรับทูตต่างประเทศเพื่อถวายพระราชสาส์น หรือเสด็จออกขุนนางอย่างเป็นทางการ และทรงใช้ประกอบพระราชพิธีต่างๆ รวมถึงเป็นท้องพระโรงสำหรับเสด็จออกให้เจ้านายและขุนนางเข้าเฝ้า
ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงโปรดให้มร.คาร์โล อาเลกรี (Carlo Allegri) วิศวกรโยธาชาวอิตาเลียน ตรวจสอบสภาพพระที่นั่งอนันตสมาคมในหมู่พระอภิเนาว์นิเวศน์ว่า พระที่นั่งองค์นี้อยู่ในสภาพชำรุดทรุดโทรมเสียหายมาก พื้นที่บางส่วนยุบลงมา หากใช้ในพระราชพิธีที่มีคนมาชุมนุมกันมากจะพังลงมาได้ เนื่องจากสภาพเสาและคานผุ จึงไม่แนะนำให้ซ่อมเพราะจะสิ้นเปลืองเงินบำรุงรักษามากและใช้เวลานาน
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดให้รื้อลงและเก็บเสาและศิลาที่ยังใช้ได้ไปใช้ในการอื่น
ที่มา :
แน่งน้อย ศักดิ์ศรี. พระอภิเนาว์นิเวศน์ : พระราชนิเวศน์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ : มติชน, 2549.
อาษา ทองธรรมชาติ. "พระที่นั่งอนันตสมาคม...นามนี้เป็นมากกว่าที่รับแขกบ้านแขกเมือง," วารสารผังเมือง. ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 : กุมภาพันธ์-พฤษภาคม 2550 : หน้า 51-54.
|
|
