|
| Title | การสวดพระปริตรมอญ | |||
| Object | Call number | |||
| Summary | การสวดพระปริตรมอญ เป็นโบราณราชประเพณีที่ปฏิบัติสืบเนื่องมายาวนานในราชสำนักไทย หากแต่ไม่ค่อยมีผู้ใดรู้จักมากนัก เนื่องจากเป็นพิธีที่ปฏิบัติกันเฉพาะในหอศาสตราคม พระบรมมหาราชวัง และเป็นพิธีที่จัดทำขึ้นเฉพาะส่วนพระองค์ พิธีนี้มีความหมายอย่างยิ่งต่อพระราชกิจวัตรประจำวันของพระมหากษัตริย์โดยตรง เนื่องจากเป็นพิธีที่สวดเพื่อทำน้ำพระพุทธมนต์ทูลเกล้าฯ ถวาย 1. สำหรับจัดเป็นน้ำสรงพระพักตร์และน้ำโสรจสรง 2. เพื่อประพรมพระที่นั่งองค์สำคัญในเขตพระราชฐานชั้นใน ดังมีกฏมณเฑียรบาลระบุให้พระสงฆ์ที่ปฏิบัติหน้าที่นี้เป็นการพิเศษมีตำแหน่งเฉพาะ 4 รูป ได้แก่ พระครูราชสังวร พระครูสุนทรวิลาศ พระครูราชปริต และพระครูสิทธิเตชะ รวมทั้งจำเพาะเจาะจงว่าจะต้องเป็นพระสงฆ์มอญและจำพรรษาอยู่ ณ วัดชนะสงครามเท่านั้น นอกจากนี้ พิธีดังกล่าวยังมีลักษณะพิเศษอีกประการหนึ่งคือ เป็นการสวดบทสวดพระปริตรภาษามอญ ภายหลังเมื่อสวดเสร็จเจ้าหน้าที่ฝ่ายต่างๆ ที่ประจำอยู่ภายในพระบรมมหาราชวังมักมาออกันแน่นตามทางที่พระสงฆ์จะเดินไปประพรมน้ำพระพุทธมนต์ เพื่อหวังจะได้รับน้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธิ์ด้วยความเลื่อมใสศรัทธาและเพื่อเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง ความสำคัญของพิธีสวดพระปริตรมอญเพื่อทำน้ำพระพุทธมนต์ในพระบรมมหาราชวังนั้น ปรากฏตามพระบรมราชาธิบายของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ความว่า “ในพระราชนิเวศน์เวียงวังของพระเจ้าแผ่นดินสยาม ตามแบบแผนบุรพประเพณีสืบมา พระสงฆ์รามัญได้สวดพระปริตรตามแบบอย่างข้างรามัญ ถวายน้ำพระพุทธมนต์และน้ำสรงพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน และเป็นน้ำสำหรับสรงพระพักตร์ ประพรมเป็นทักษิณาวัฏรอบขอบในจังหวัดพระราชมหามณเฑียรนี้ทุกวัน เป็นการพระราชพิธี มีสำหรับบรมราชตระกูลสืบมาแต่โบราณ ...” “อนึ่ง เมื่อมีการเสด็จพระราชดำเนินประทับแรมราตรี ณ ตำบลใดเป็นทางไกล คือเสด็จไปการสงคราม หรือแทรกโพนช้างในแผ่นดินก่อนๆ พระสงฆ์รามัญสวดพระปริตรนี้ก็ต้องตามเสด็จพระราชดำเนินด้วยทุกครั้ง เมื่อครั้งแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนารายณ์มหาราชเจ้า เสด็จไปประทับอยู่กรุงลพบุรี 8 เดือน ในฤดูแล้งทุกปี ก็ได้อาราธนาพระสงฆ์รามัญวัดตองปุให้ตามเสด็จขึ้นไปตั้งอารามชื่อวัดตองปุ อยู่สวดพระปริตรถวายพระพุทธมนต์ทุกวัน อารามนั้นก็มีปรากฏจนทุกวันนี้ แลน้ำพระพุทธมนต์พระปริตรนี้ ย่อมเป็นที่เห็นว่ามีอำนาจป้องกันอุปัทวันตรายต่าง ๆ ได้จริง ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวซึ่งได้ดำรงสิริรัตนราไชยสวริยาธิปัตย์ เถลิงถวัลยราช ณ กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์มหินทราอยุธยานี้ ก็ได้ทรงถือน้ำพระพุทธมนต์พระปริตรที่พระสงฆ์รามัญสวดถวายนั้น เป็นน้ำสรงพระพักตร์และน้ำสรงมาทุกพระองค์” ที่มา : องค์ บรรจุน “ภาพปีติวันวาน จากสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ ถึงพระอนุชา : พิธีสวดพระปริตรมอญถวายในหลวงครบ 6 รอบ ที่ธรรมศาสตร์,” สารคดี. ปีที่ 24 ฉบับที่ 278 : เมษายน 2551 : หน้า 162-167. องค์ บรรจุน “ภาพปีติวันวาน จากสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ ถึงพระอนุชา : พิธีสวดพระปริตรมอญถวายในหลวงครบ 6 รอบ ที่ธรรมศาสตร์,” จดหมายเหตุชาวไทยเชื้อสายมอญบำเพ็ญกุศลภวายสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ตามลัทธิธรรมเนียมมอญ. กรุงเทพฯ : ชมรมเยาวชนมอญกรุงเทพ, 2551. หน้า 24-31. |
|||