เมื่อกล่าวถึงพระอัจฉริยภาพด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า-เจ้าอยู่หัว ทุกคนล้วนคำนึงถึงการเกิดสุริยุปราคาเต็มดวงหรือมืดหมดดวง เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พุทธศักราช 2411 ที่ตำบลหว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งพระองค์ทรงคำนวณได้ถูกต้องแม่นยำ และทรงคำนวณไว้ล่วงหน้าถึง 2 ปี ซึ่งต่อมานักดาราศาสตร์ปัจจุบัน ได้พิสูจน์ด้วยวิธีการสมัยใหม่ โดยใช้คอมพิวเตอร์และการพิสูจน์เอกสาร ซึ่งนักดาราศาสตร์ท่านนั้นได้กล่าวว่า พระองค์ทรงคำนวณด้วยพระองค์เอง และด้วยวิธีการของพระองค์ ที่มีรายละเอียดมากกว่าที่นักวิทยาศาสตร์ชาติตะวันตกได้คำนวณ และพยากรณ์ไว้ โดยพระองค์ท่านมิได้ทรงลอกเลียน หรือทรงใช้ข้อมูลหลักฐานของนักวิทยาศาสตร์ชาติตะวันตก

ทรงลบล้างข้อกล่าวหาของบาทหลวงเจซูอิตและคนไทยบางกลุ่ม

การค้นพบสุริยุปราคามืดหมดดวงของพระองค์ท่าน เป็นการแสดงพระอัจฉริยภาพด้านวิทยาศาสตร์ของคนไทยให้ชาวโลกประจักษ์ว่า ทรงมีพระปรีชาสามารถในการคำนวณ ทรงลบล้างข้อกล่าวหาของบาทหลวงเจซูฮิต ที่เข้ามาเผยแพร่ศาสนา ในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่ได้บันทึกไว้ว่า“ชาวสยามมีความรู้เกี่ยวกับอุปราคาพอควร โดยสามารถคำนวณเวลาเกิดจันทรุปราคาได้อย่างคร่าว ๆ แต่ที่เกี่ยวกับการคำนวณเวลาเกิดสุริยุปราคานั้น ชาวสยามไม่มีความรู้เรื่องนี้แม้แต่น้อย” ในขณะเดียวกันก็เป็นการลบล้างความเชื่อของคนไทยที่เคยกล่าวไว้ว่าไม่มีสุริยุปราคาเต็มดวง แต่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพิสูจน์ให้คนไทยในสมัยนั้นประจักษ์ว่า ปรากฎการณ์สุริยุปราคาเต็มดวงนั้นเกิดขึ้นได้จริง

พ.ศ. 2403	วันพุธ เดือนเก้า ขึ้น 14 ค่ำ	เกิดจันทรุปราคา	เห็นในสยาม	ประกาศ 182
พ.ศ. 2404	วันจันทร์ เดือน 8/8 ขึ้น 1 ค่ำ	เกิดสุริยุปราคา	เห็นในสยาม	ประกาศ 199
	วันจันทร์ เดือน 12 ขึ้น 9 ค่ำ	ดาวพระเคราะห์พุธ	เห็นในสยาม
	ไม่ระบุวันที่	พบดาวหาง	เห็นในสยาม	ประกาศ 203
	วันจันทร์ เดือน 8 ขึ้น 1 ค่ำ อัฒคราช	เกิดสุริยุปราคา	เห็นในสยาม	ประกาศ 204
	วันอังคาร เดือน 12 ขึ้น 10 ค่ำ	ดาวพระเคราะห์พุธ	เห็นในสยาม	ประกาศ 207
พ.ศ. 2405	วันพฤหัสบดี เดือน 7 ขึ้น 15 ค่ำ	เกิดจันทรุปราคา	ไม่เห็นในสยาม	ประกาศ 212
	วันพฤหัสบดี เดือน 7 แรม 14 ค่ำ	เกิดสุริยุปราคา	ไม่เห็นในสยาม
	วันศุกร์ เดือน 12 แรม 15 ค่ำ	เกิดสุริยุปราคา	ไม่เห็นในสยาม
	วันเสาร์ เดือนอ้าย ขึ้น 15 ค่ำ	เกิดจันทรุปราคา	ไม่เห็นในสยาม
	วันอาทิตย์ เดือนยี่ ขึ้น 1 ค่ำ	เกิดสุริยุปราคา	เห็นในสยาม
พ.ศ. 2406	ไม่ระบุวันที่	เกิดสุริยุปราคา	ไม่เห็นในสยาม	ประกาศ 230
	ไม่ระบุวันที่	เกิดสุริยุปราคา	ไม่เห็นในสยาม
	ไม่ระบุวันที่	เกิดจันทรุปราคา	ไม่เห็นในสยาม
	วันจันทร์ เดือน 7 ขึ้น 15 ค่ำ	เกิดจันทรุปราคา	เห็นในสยาม
พ.ศ. 2407	วันศุกร์ เดือน 6 ขึ้น 1 ค่ำ	เกิดสุริยุปราคา	เห็นในสยาม	ประกาศ 240
พ.ศ. 2408	วันพุธ เดือน 11 ขึ้น 14 ค่ำ	เกิดจันทรุปราคา	ไม่เห็นในสยาม	ประกาศ 261
พ.ศ. 2411	วันอังคาร เดือน 10 ขึ้น 1 ค่ำ ปีมะโรง สัมฤทธิศก	เกิดสุริยุปราคา	เห็นในสยาม	ประกาศ 302